źródło: shutterstock.com

Generatywna sztuczna inteligencja (Gen AI) to jedno z najważniejszych narzędzi napędzających rozwój biznesu i innowacji. Raport Capgemini Developing Sustainable Gen AI pokazuje, że technologia ta niesie ze sobą pewne ryzyka związane z negatywnym wpływem na środowisko.

Ślad węglowy Gen AI – wyzwanie dla zrównoważonego rozwoju

Zgodnie z danymi z raportu 48% kadry kierowniczej uważa, że Gen AI przyczyniła się do wzrostu emisji gazów cieplarnianych (GHG), a 42% musiało zweryfikować swoje cele klimatyczne. W ciągu dwóch lat udział emisji generowanych przez tę technologię w całkowitym śladzie węglowym organizacji może wzrosnąć z 2,6% do 4,8%.

Sztuczna inteligencja wymaga przetwarzania ogromnych ilości danych i intensywnej mocy obliczeniowej. To wiąże się z dużym zużyciem energii elektrycznej, wody oraz zasobów naturalnych, m.in. metali ziem rzadkich używane w produkcji GPU.

Gen AI a priorytety biznesowe

Zaledwie 12% organizacji mierzy ślad środowiskowy związany z wykorzystaniem Gen AI, a tylko 20% uznaje ten za najbardziej istotny aspekt przy wyborze modeli. Priorytetem pozostają wydajność, skalowalność i koszty, co sprawia, że kwestie środowiskowe są często marginalizowane.

Co więcej, ponad 75% firm opiera się na gotowych, wstępnie wytrenowanych modelach. Tym samym odpowiedzialność za ograniczenie emisji przerzucana jest na dostawców technologii.

Strategie dla zrównoważonego rozwoju Gen AI

Capgemini wskazuje na konieczność wdrożenia zrównoważonych praktyk na każdym etapie cyklu życia Gen AI.  Niezwykle ważny jest wybór mniej energochłonnych rozwiązań dotyczących sprzętu czy architektury modeli. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii i zasilanie centrów danych energią pochodzącą z OZE także będzie przynosić pozytywne skutki.

Niemniej dużą wartość ma również rozwój transparentnych metod monitorowania śladu środowiskowego, a także edukacja pracowników oraz wdrażanie polityk ESG. Ponad połowa organizacji już podjęła kroki w tym kierunku, m.in. korzystając z mniejszych modeli oraz odnawialnych źródeł energii.

Gen AI w służbie zrównoważonego rozwoju

Choć generatywna sztuczna inteligencja przyczynia się do wzrostu emisji, może również wspierać inicjatywy proekologiczne, m.in.:

• raportowanie ESG,
• optymalizacja materiałów,
• projektowanie zrównoważonych produktów,
• planowanie scenariuszowe w zakresie zarządzania zasobami.

Aż 33% menedżerów już wykorzystuje Gen AI w działaniach na rzecz zrównoważonego rozwoju, a 66% przewiduje, że w ciągu 3–5 lat uda się zmniejszyć emisje GHG o ponad 10%.

Wspólna odpowiedzialność branży

Raport Capgemini  podkreśla konieczność współpracy między firmami, dostawcami technologii i innymi interesariuszami. Transparentność, wspólne standardy i odpowiednie zarządzanie to najważniejsze elementy, które mogą zminimalizować negatywny wpływ Gen AI na środowisko. Blisko 62% kadry kierowniczej zgadza się, że solidne mechanizmy zarządzania są w stanie znacząco ograniczyć emisje generowane przez AI.

Generatywna sztuczna inteligencja ma potencjał, aby wspierać rozwój gospodarczy i innowacje, ale wymaga odpowiedzialnego podejścia. Firmy muszą równoważyć korzyści ekonomiczne z kosztami środowiskowymi, aby technologia ta mogła służyć także przyszłym pokoleniom.