źródło: shutterstock.com

Czytasz właśnie artykuł poradnikowy w ramach kampanii edukacyjnej „Bezpiecznie, świąteczne zakupy Seniora”. Zobacz więcej treści poradnikowych i zadbaj o komfortowe, bezpiecznie zakupy swoje oraz swoich bliskich, szczególnie Seniorów. 

Sklepy internetowe przyzwyczaiły nas do wygodnych, szybkich zakupów. Mimo wszystko w internecie wciąż czają się na nas oszuści gotowi zastosować dziesiątki rozmaitych sztuczek, aby przejąć nasze pieniądze. Jak się przed nimi bronić? Zapraszamy do lektury poniższego artykułu.

Zwyczaje zakupowe Polaków

Od kilku lat obserwujemy w Polsce stale rosnącą popularność zakupów online. Z roku na rok rynek e-commerce generuje coraz wyższe przychody, wdraża nowe technologie płatności i pozwala nam jako konsumentom kupować coraz więcej i coraz łatwiej. Jak pokazuje badanie „Zachowanie e-konsumentów w Polsce w 2022 roku” przeprowadzone przez instytut ARC Rynek i Opinia na zlecenie PayU S.A., aż 43% badanych uważa, że robiąc zakupy przez internet, jest w stanie wydać znacznie więcej, niż w sklepie stacjonarnym. Dodatkowo rosnąca popularność tzw. płatności odroczonych powoduje, że praktycznie co trzeci badany skorzystał tylko w tym roku z tej formy finansowania zakupów.

Takie dane cieszą nie tylko właścicieli sklepów internetowych, ale również sieciowych oszustów, którzy wykorzystują popularność handlu internetowego, aby żerować na nieświadomych konsumentach.

O ile młodzi użytkownicy, będący z technologią za pan brat, bardzo często znają wszystkie najnowsze techniki stosowane przez cyberprzestępców, o tyle dojrzałe pokolenia rzadko mają wystarczającą wiedzę techniczną, aby czuć się w pełni bezpiecznie podczas e-zakupów. Dlatego też przygotowaliśmy kilka porad pozwalających im zapoznać się z najczęstszymi oszustwami oraz sposobami na ich przeciwdziałanie.

Przy okazji Black Friday oraz sezonu zakupów przedświątecznych mamy nadzieję, że poniższe informacje pozwolą Wam bezpieczniej kupić prezenty dla najbliższych.

Jak przestępcy oszukują w internecie?

Chcąc opisać wszystkie oszustwa internetowe, prawdopodobnie musielibyśmy poświęcić tej tematyce całą serię artykułów. Na potrzeby tego poradnika postanowiliśmy jednak wybrać najczęściej stosowane techniki. W dalszych akapitach pokażemy również, w jaki sposób możesz śmiało się przed nimi obronić i zyskać pewność, że Twoje pieniądze dotrą na konto sprzedawcy, a nie oszusta.

Dokonując zakupów online, powinieneś wystrzegać się następujących sytuacji:

• oszust przesyła w wiadomości link do systemu płatności – w takiej sytuacji link zazwyczaj prowadzi do fałszywej strony, której celem jest wyciągnięcie od Ciebie danych dostępowych do konta lub danych karty kredytowej,
• oszust zaczyna komunikować się z Tobą poza platformą, na której dokonujesz zakupów, np. chcąc kupić przedmiot na Allegro dostajesz od sprzedawcy informację na WhatsApp, poprzez Messengera etc. – w ten sposób możesz otrzymać np. link do płatności lub nr konta, które niekoniecznie należy do sklepu,
• oszust po ustaleniu warunków sprzedaży nagle prosi o ich zmianę, np. prosi o dodatkową dopłatę do kuriera,
• oferta jest podejrzanie atrakcyjna (np. cena wybranego produktu jest znacznie niższa niż w innych sklepach),
• treści w sklepie internetowym, w którym chcesz złożyć zamówienie, są pełne błędów lub pisane łamaną polszczyzną.

Internetowi oszuści bardzo często próbują działać pod przykrywką sklepów internetowych, choć w tym wypadku relatywnie łatwo jest przejrzeć ich intencje. Znacznie gorzej jest, gdy zamierzasz kupić produkt wystawiany prywatnie, np. na Allegro lub w innym portalu ogłoszeniowym. W takiej sytuacji warto być niezwykle uważnym, aby nie wpaść w sidła internetowego złodzieja. W jaki sposób możesz się przed nim ochronić?

O czym pamiętać dokonując płatności online?

Przytoczone we wstępie badanie PayU pokazuje, że dla jednego na trzech konsumentów maksymalna granica kwotowa bezpiecznych zakupów online wynosi 200 zł. Dla niemalże 2/3 badanych próg ten jest dwukrotnie wyższy. Jedynie 7% respondentów przyznało, że bez wahania w czasie zakupów są w stanie zapłacić nawet 2000 zł i więcej.

Oszuści internetowi w dużej mierze skupiają się na niskich kwotach transakcji. Zgodnie z artykułem 119 Kodeksu Wykroczeń, wykroczeniem jest kradzież do kwoty 500 zł. Przestępcy działający w internecie skupiają się więc na transakcjach na niskie kwoty, aby zminimalizować ryzyko, że oszukany pójdzie ze swoją sprawą na policję. Osoba taka często bowiem, np. w przypadku kilkudziesięciu złotych, może zrezygnować z podejmowania dalszych działań – zwłaszcza w czasie przedświątecznego szału zakupowego.

Mimo wszystko, przed oszustwami internetowymi możesz się w bardzo prosty sposób ochronić. W dalszej części artykułu znajdziesz niezbędne porady, dzięki którym zakupy online będą dla Ciebie bezpieczniejsze.

O czym pamiętać podczas kupowania w sklepach internetowych?

• Nim złożysz zamówienie w sklepie, sprawdź jego opinie w internecie. Najlepiej zrobić to w wyszukiwarce Google wpisując „nazwa sklepu opinie”. Komentarzy na temat sprzedawcy możesz szukać również na dedykowanych stronach, np. opineo.pl. W serwisie Allegro każdy ma również swój profil, na którym pojawiają się oceny z dotychczas przeprowadzonych transakcji.
• Sprawdź, czy sklep posiada certyfikat SSL. Certyfikat taki oznacza, że połączenie między sklepem a Twoją przeglądarką jest w odpowiedni sposób szyfrowane i nikt nie jest w stanie w ten sposób wykraść Twoich danych. O tym, czy sklep posiada SSL, informują dwie rzeczy: adres sklepu rozpoczynający się od https:// (gdy jest tam http://, to znaczy, że w domenie brak certyfikatu), a także ikona kłódki przy adresie w oknie przeglądarki. Jeśli jest ona zamknięta, oznacza to ważny i działający certyfikat szyfrujący.
• Sprawdź, czy sklep udostępnia dane kontaktowe. W skład takich danych powinna wchodzić pełna nazwa firmy, adres siedziby, a także numery telefonów. Zwracaj szczególną uwagę na sklepy, które nie posiadają stacjonarnej linii i kontakt możliwy jest wyłącznie poprzez numery komórkowe. W takiej sytuacji miej się szczególnie na baczności.
• Sprawdź, czy dane podane na stronie odpowiadają danym firmowym w bazie przedsiębiorców (np. firma.gov.pl). Często zdarza się bowiem, że oszuści przywłaszczają np. nazwę firmy lub jej NIP, aby w ten sposób uwiarygodnić przygotowywany przez siebie sklep.
• Porównaj ceny produktów sklepie z cenami w innych miejscach – zbyt atrakcyjne oferty powinny wzbudzić Twoją czujność.
• Sprawdź czas realizacji zamówienia – każdy rzetelny sklep podaje przy produktach szacowany czas realizacji. Jeśli produkt jest na stanie, zwykle jego wysyłka trwa ok. 24 godzin. Jeśli termin realizacji jest zbyt długi (np. ponad 20 dni), zastanów się, czy w ten sposób oszust nie zostawia sobie furtki na potencjalne odpowiedzi o opóźnieniu dostawy, aby móc działać jak najdłużej.
• Sprawdź, czy sklep posiada znany system płatności online. Jeśli zobaczysz w sklepie system PayU, możesz czuć się bezpiecznie. Operator ten nim podpisze umowę z danym sklepem, najpierw weryfikuje go pod kątem formalnym, aby mieć pewność, że działa legalnie.

Stosując się do powyższych zaleceń, zakupy w sklepie internetowym powinny być dla Ciebie łatwe i bezpieczne. Co jednak w sytuacji, w której chcesz dokonać zakupu od osoby prywatnej?

• Nigdy nie gódź się na zmianę sposobu komunikacji – jeśli znalazłeś produkt na Allegro lub w serwisie ogłoszeniowym, korzystać z komunikacji wewnętrznej. Nie przenoś się na WhatsApp, Messenger, poprzez SMS lub e-mail.
• Jeśli to możliwe, weryfikuj sprzedawcę, często masz możliwość sprawdzenia jego historii sprzedaży lub aktualnej listy sprzedawanych produktów,
• Nigdy nie klikaj w linki, które wysyła Ci sprzedawca, zwłaszcza linki do systemów płatności, logowania do banku lub pozwalających zostawić dane swojej karty kredytowej. Płatności najlepiej dokonywać poprzez wbudowany w serwis system (np. Allegro korzysta z PayU) lub umówić się na gotówkę podczas odbioru osobistego.

Stosowanie się do tych porad powinno dać Ci poczucie bezpieczeństwa w kwestii zakupów poza sklepami internetowymi.

Bezpieczeństwo płatności w internecie stoi w Polsce na bardzo wysokim poziomie. Firmy będące operatorami płatności korzystają z najlepszych dostępnych rozwiązań służących do szyfrowania transakcji oraz zabezpieczania danych przed przejęciem przez osoby nieuprawnione. Najsłabszym ogniwem, które w niemalże każdym przypadku wykorzystują oszuści, jest klient nieświadomy zagrożeń, jakie go czekają.

W powyższym artykule zaprezentowaliśmy sposoby pozwalające maksymalnie zabezpieczyć Twoje zakupy internetowe. Stosując się do nich, zyskasz pewność, że Twoje pieniądze trafią tam, gdzie powinny, a Ty otrzymasz w zamian zamówiony produkt.

Partnerem poradników w sekcji “Bezpieczne, świąteczne zakupy seniora” jest PayU.