źródło: shutterstock.com

Cyberprzestępstwa związane z kradzieżą danych osobowych to coraz poważniejszy problem. Dlatego w celu ochrony obywateli Polski, od 1 czerwca 2024 roku możliwe stanie się zastrzeżenie PESEL-u. W jaki sposób to zrobić i przed czym chroni? Temu zagadnieniu poświęcamy poniższy artykuł.

Podstawa prawna funkcji „Zastrzeż PESEL”

Zastrzeganie numeru PESEL stało się możliwe już od 17 listopada 2023 roku dzięki ustawie z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania skutków kradzieży tożsamości. Jednakże dopiero z 1 czerwca 2024 roku obowiązek dostosowania się do zapisów ustawy otrzymały m.in. instytucje finansowe, firmy telekomunikacyjne i inne podmioty przetwarzające dane poufne obywateli. Powodem wprowadzonych zmian były m.in. coraz częstsze przypadki wykorzystywania pozyskanych w nielegalny sposób danych osobowych do zaciągania kredytów oraz pożyczek.

Szacuje się, że od momentu wybuchu pandemii COVID-19, ilość przestępstw związanych z kradzieżą tożsamości wzrosła aż o 218%. O skali problemu niech świadczy fakt, że w samym tylko 2022 roku zgłoszonych zostało ponad 53 tysiące przypadków wzięcia pożyczki bądź kredytu na wykradzione dane. W porównaniu z rokiem wcześniejszym był to wzrost aż o 12%! Wobec tego polski rząd postanowił wprowadzić nowe zapisy umożliwiające obywatelom zastrzeżenie swojego PESEL-u.

W jaki sposób zastrzec PESEL?

Zastrzeżenie PESEL-u jest niezwykle proste i można zrobić to na dwa sposoby – przez internet lub osobiście w Urzędzie Gminy. Wersja elektroniczna usługi dodatkowo pozwala zastrzec swoje dane zarówno poprzez Profil Zaufany, jak i aplikację mObywatel.

Profil Zaufany lub aplikacja mObywatel

Aby zastrzec PESEL online:

1. 1. Zaloguj się do Profilu Zaufanego bądź aplikacji mObywatel dostępnej na urządzeniach przenośnych.
   2. Spośród dostępnych opcji wybierz przycisk  „Zastrzeż PESEL”.
   3. Potwierdź działanie zgodnie z instrukcjami.

Po wykonaniu powyższych kroków zobaczysz na ekranie informację, że Twój numer PESEL został zastrzeżony. Wystarczy więc zaledwie kilka kliknięć, aby Twoje bezpieczeństwo cyfrowe wzrosło.

źródło: materiały własne

Wizyta w Urzędzie Gminy

W przypadku osobistej wizyty w Urzędzie Gminy wypełnij odpowiedni wniosek, a następnie go złóż. Aby wszystko przebiegło szybko i sprawnie pamiętaj o zabraniu swojego dowodu osobistego w celu weryfikacji tożsamości.

Zarówno przy pomocy Profilu Zaufanego, aplikacji mObywatel, jak i podczas wizyty w urzędzie masz również możliwość szybkiego wycofania zastrzeżenia, gdy nadejdzie taka potrzeba.

Dlaczego warto zastrzec PESEL?

Skala nadużyć, do jakich dochodzi poprzez kradzież tożsamości, z roku na rok jest coraz wyższa. Coraz więcej czasu spędzamy online, dodatkowo przechowując w sieci coraz więcej wrażliwych danych. Niezbędna jest więc ich odpowiednia ochrona.

Zastrzeżenie PESEL-u to jeden z ważniejszych kroków do poprawy bezpieczeństwa i zminimalizowania ryzyka poważnych problemów. Dodając swój PESEL do rejestru numerów zastrzeżonych, de facto blokujesz jakiejkolwiek instytucji finansowej możliwość udzielenia Ci pożyczki. Oznacza to, że dopóki jest on zastrzeżony, na Twoje dane nikt nie będzie mógł wyciągnąć pieniędzy od banku, parabanku, czy innych firm działających w tym sektorze.

Funkcja zastrzeżenia PESEL-u to nie tylko ochrona przed niechcianymi pożyczkami. To również brak możliwości m.in.

• wyrobienia na Twoje dane duplikatu karty SIM,
• podpisania umowy u notariusza,
• podpisania umowy leasingowej.

Co jednak w sytuacji, gdy starasz się o kredyt, chcesz sprzedać nieruchomość bądź wziąć samochód w leasing? Na czas trwania tych procedur musisz chwilowo cofnąć zastrzeżenie. Zrobisz to oczywiście z poziomu mObywatela, Profilu Zaufanego bądź też poprzez wizytę w Urzędzie Gminy. Warto jedynie pamiętać, aby po zakończeniu wszelkich działań na nowo zastrzec PESEL dokładnie w taki sam sposób, jak za pierwszym razem.

Jak pokazują rosnące statystyki cyfrowych przestępstw – ochrona kluczowych informacji na swój temat powinna być priorytetem. Możliwość zastrzegania PESEL-u to bardzo ważny krok w stronę poprawy bezpieczeństwa danych osobowych. Warto więc skorzystać z możliwości, jakie daje nam współczesna technologia i wykonać ten krok jak najszybciej.