źródło: unsplash.com

W dobie internetu normą jest, że jesteś ciągle online. Zaraz po wstaniu przeglądasz nowe newsy i zdjęcia na Instagramie. W trakcie posiłków odpalasz filmiki na YouTubie, a podczas dnia w szkole lub pracy również znajdziesz chwilę na doinformowanie się, co słychać w sieci.

Następnego dnia wstajesz niewyspan_, ponieważ scrollowanie TikToka zakończyło się o 2:00 w nocy, zamiast o 23:00. Zastanawiał_ś się kiedyś, czy dasz radę przetrwać chociaż jeden dzień bez tych rytuałów? A może już zdążył_ś zauważyć u siebie objawy uzależnienia od internetu i chcesz wiedzieć, co dalej?

Czym jest cyberuzależnienie?

Powszechnie uzależnieniem od internetu nazywamy zachowania kompulsywne prowadzące do odczuwania ciągłej potrzeby przeglądania sieci i wykonywania w niej danej czynności. Jest to zaburzenie, w którym bez względu na świadomość, jednostka uzależniona traci kontrolę nad czasem oraz własnymi zachowaniami.

Czy zdarzyło Ci się kiedyś, że czekał_ś aż po zapracowanym dniu będziesz mógł w końcu przejrzeć social media? A może robił_ś to podczas, gdy powinieneś wykonywać swoje obowiązki? Traktujemy świat cyfrowy jako nagrodę i miejsce odpoczynku, przez co produkowana dopamina zmusza nas do ciągłego scrollowania i poszukiwania nowych, interesujących nas bodźców. Uzależniając się od internetu, uzależniamy się od wiadomości, gorących newsów, zakupów online, treści wideo i wszystkiego, co wprawia nas w chwilową euforię. Ostatecznie jedynie tracimy swój czas, skupienie i produktywność.

źródło: shutterstock.com

Chyba jestem sFOMOwany…

Prawdopodobnie wielu z nas doświadczyło poczucie niepokoju i lęku przy konieczności odłożenia telefonu na dłuższy czas. W czasie bez urządzenia w zasięgu ręki odczuwasz drażliwość i rozproszenie. Ostatecznie nie jesteś w stanie odłożyć urządzenia na dłuższy, kontrolowany czas. Jeżeli ciągle się z tym zmagasz, wniosek jest prosty – doświadczasz syndromu FOMO.

Czym jest FOMO (ang. Fear of Missing Out)? W skrócie jest to lęk przed odłączeniem. Coraz częściej można spotkać się z określeniem FOMO, jako choroby cywilizacyjnej dotykającej ludzi niezależnie od wieku. Jest to jeden z najczęstszych objawów uzależnienia od internetu. Media społecznościowe pozwalają nam uczestniczyć w życiu naszych przyjaciół, jak i największych gwiazd. Ta możliwość wyzwala w nas strach i przekonanie, że będąc offline, omijają nas ważne wydarzenia.

W 2022 roku NASK (Państwowy Instytut Badawczy) wraz z wybranymi badaczami z Uniwersytetu Warszawskiego stworzyli dokładny raport pt. „FOMO 2022. Polacy a lęk przed odłączeniem”. A oto kilka wybranych danych:

• Najmłodsza grupa badanych (między 15 a 19 rokiem życia) najczęściej odczuwa wysokie FOMO – niemal 1/3 respondentów.
• Osoby z wysokim FOMO odczuwają stres związany z sytuacją życiową niemal trzykrotnie bardziej niż grupa ogólna.
• Osoby silnie sfomowane dużo częściej podejmują się zachowań ryzykownych związanych z nieodpowiednim używaniem urządzeń mobilnych np. w trakcie prowadzenia samochodu, roweru czy przechodzeniu przez ulicę.
• Dla aż 77% wysoko sfomowanych największe obawy wywołuje brak wiedzy, że grupa ich znajomych spotyka się w swoim towarzystwie.
• 32% fomersów rozpoczyna dzień od przeglądania mediów społecznościowych, a 44% robi to również tuż przed zaśnięciem. 25% sfomowanych powtarza czynność podczas każdego posiłku.
• Wysoki poziom MPUAS, czyli Skalę Problemowego Użytkowania Telefonu Komórkowego (skrót z ang. Mobile Phone Usage Addiction Scale) wykazało 15% badanych, średni 68%, a niski 17%.

Myślisz, że w przyszłości ludzkość doczeka się radości z odłączania od internetu? Czy zamiast FOMO będziemy mogli cieszyć się życiem i zacząć odczuwać JOMO (Joy of Missing Out)? Tak, określenie na radość z bycia poza zasięgiem również istnieje!

źródło: unsplash.com

Wiem, że jestem uzależnion_. Co dalej?

Lęk przed wycofaniem to nie jedyny objaw wykazujący uzależnienie od internetu. Skutki są o wiele poważniejsze. Zaburzenie wpływa na sferę psychiczną, ale również na społeczną i fizyczną. Wraz z zatraceniem się w świecie wirtualnym kontakty międzyludzkie zostają zepchnięte na drugi plan, a bardziej atrakcyjne stają się osoby dostarczające nam content. Życie rodzinne, zawodowe i relacje przyjacielskie stają się obciążeniem i przeszkodą.

Dużo czasu spędzanego przed ekranem w ciągu dnia rozregulowuje odpowiedni cykl dobowy, co w późniejszym etapie widocznie wpływa na obniżoną energię i samopoczucie za dnia. Wzrok, skrzywiona postawa, migreny i ciągłe skurcze to tylko mała część wszystkich objawów uzależnienia od internetu, które Cię czekają, jeżeli dasz się pochłonąć cyberprzestrzeni. Gdy będziesz już świadom_, z jakim problemem zmagasz się Ty lub bliska Ci osoba, dobrze wiedzieć jakie kroki podjąć dalej.

Edukacja

Jeżeli jesteś rodzicem warto w pierwszej kolejności od wyedukowania się na temat cyberuzależnień. Następie dobrze jest zacząć od postawienia jasnych zasad dotyczących korzystania z internetu i konsekwentnie trzymać się założeń. Gdy uznasz, że jest już mocno rozwinięte, a Twoje wyznaczanie granic nie działa – koniecznie zwróć się o pomoc do specjalisty.

Problem ten nie omija także dorosłych. Dlatego tak istotna jest samoświadomość, obserwacja własnych nawyków i pokonywanie tych niezdrowych.

Świadomość i aktywności offline

Jeżeli chcesz dążyć do celu małymi krokami, zacznij od ustawienia limitów czasowych na aplikacjach, na których spędzasz najwięcej godzin. Telefon wtedy mimowolnie zabroni Ci korzystania z platform. Dbaj o to, by spędzać czas wolny nie tylko patrząc w ekran smartfona czy komputera, ale zajmować go innymi formami aktywności – także fizycznej, która korzystnie wpływa na nasz mózg i poprawia samopoczucie. Gdy nie jesteś w stanie się z tym uporać i czujesz ogromną potrzebę zajęcia każdej wolnej chwili w wirtualnym świecie, jest to zdecydowanie objaw wysoko rozwiniętego uzależnienia od internetu. W takiej sytuacji konieczna jest pomoc psychologa, który na pewno pomoże Ci się w walce z problemem.

Specjalistyczna pomoc

Jeżeli czujesz, że potrzebujesz pomocy z zewnątrz mamy dla Ciebie kilka wygodnych propozycji. Możesz uzyskać poradę i z kimś porozmawiać na ten temat, dzwoniąc pod numer: (801-889-880). Jest to telefon zaufania prowadzony przez Instytut Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Telefon czynny jest codziennie, również w weekendy.

Gdy ta forma pomocy nie jest dla Ciebie wystarczająca możesz również dołączyć do AUK (Anonimowi Uzależnieni od Komputera). Jest to wspólnota, w której każdy z członków zmaga się z tym samym problemem. Tutaj dowiedziesz się więcej na temat tej organizacji, sprawdzisz dostępne terminy i umówisz się na spotkanie online.

Pamiętaj, że jeśli masz taką możliwość, nie obawiaj się spotkania i przejścia przez prywatną sesję terapeutyczną. To nigdy nie będzie zły wybór!