“Prawo kultury” to najnowsza kampania społeczna organizowana przez Fundację Nowoczesna Polska. Jej celem jest poszerzenie świadomości użytkowników kultury w zakresie przysługujących im praw i wolności, które zawarte są w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Idea przedsięwzięcia zawarta jest w trzech krótkich hasłach:

• Mam prawo kopiować książki.
• Mam prawo ściągać filmy.
• Mam prawo dzielić się muzyką.

Wskutek niskiej świadomości prawnej wielu odbiorców kultury nie wie, że tego typu czynności, błędnie uważane powszechnie za wykroczenia, są całkowicie legalne w świetle wspomnianej wyżej ustawy. Powyższe hasła zostały ujęte w dymki komiksowe i przyklejone na szyby wagonów warszawskiego metra. Każda naklejka zawiera odesłanie do strony internetowej kampanii. Tam z kolei znajdziemy szczegółowe wyjaśnienie dotyczące każdego z przedstawionych na naklejkach praw przysługujących użytkownikom kultury wraz z podstawą prawną.

Nie każdy użytkownik kultury wie co kryje się za bardzo często przytaczanym terminem „dozwolony użytek”. W ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych poświęcono mu cały Oddział 3. Bardzo ważną rolę odgrywa przy tym treść art. 23, którego brzmienie jest następujące:

Art. 23.
1. Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia do budowania według cudzego utworu architektonicznego i architektonicznourbanistycznego oraz do korzystania z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym.

2. Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.

Jak widać dozwolony użytek obejmuje również dzielenie się utworami z rodziną oraz osobami, z którymi pozostajemy w stosunkach towarzyskich. Niestety nie wszyscy użytkownicy kultury są tego świadomi, stąd też cała idea przyświecająca kampanii.

Kampanię wspierają działacze społeczni i osoby związane z ruchem na rzecz wolnej kultury. Wśród nich znajdziemy m.in. prawnika i publicystę Piotra Waglowskiego (autora bloga VaGla), literaturoznawczynię Aleksandrę Sekułę (redaktorkę serwisu Wolne Lektury) oraz Marcina Cisłę, szerzej znanego jako DJ Kwazar. Zdjęcia z ich wizerunkami na tle dymków w warszawskim metrze znalazły się już na stronie internetowej kampanii oraz facebookowym fanpejdżu Fundacji Nowoczesna Polska.

Marcin Cisło aka DJ Kwazar / fot.: Marek Stępniowski/CC BY-SA 3.0

fot.: Marek Stępniowski/CC BY-SA 3.0

Piotr "VaGla" Waglowski / fot.: Marek Stępniowski/CC BY-SA 3.0

Prowadzący kampanię zachęcają również do wysyłania własnych fotografii na tle dymków – najciekawsze mają zostać opublikowane. Kampania ma potrwać do 30 grudnia. Więcej informacji na stronie prawokultury.pl.