reklama
Czym się różni konkurs od loterii?
“Wśród tych, którzy zalajkują naszego fan page’a rozlosujemy nagrody” – takie sformułowanie można spotkać na wielu fan page’owych Tablicach. Ich właścicielom wydaje się, że to najprostsza forma przeprowadzenia konkursu i zarazem najbardziej sprawiedliwa – czy może być przecież coś bardziej uczciwego od zdania się na łut szczęścia? Prawo patrzy jednak na to inaczej – rozlosowanie nagrody nie jest konkursem. Jest … grą hazardową, której zgodna z prawem organizacja nie jest tak prosta jak opublikowanie dwóch zdań na fan page. Aby zrozumieć to, dlaczego nagrody za lajki są dla właściciela fan page’a wysoce ryzykowne, należy ustalić, jaka jest różnica między konkursem a loterią (czyli innymi słowy mówiąc – grą hazardową).
Czym jest konkurs?
Konkurs bazuje na konstrukcji przyrzeczenia publicznego, uregulowanego w art. 919-921 Kodeksu cywilnego. Sprowadza się do to tego, że jeżeli ktoś przez ogłoszenie publiczne przyrzekł nagrodę za wykonanie oznaczonej czynności, obowiązany jest przyrzeczenia dotrzymać. Co jednak ważne, ocena, czy i które dzieło lub czynność zasługuje na nagrodę, należy do przyrzekającego a uczestnicy konkursu rywalizują między sobą o nagrodę. To właśnie owa rywalizacja stanowi charakterystyczną cechę konkursu. O uzyskaniu nagrody powinny decydować działania uczestników, polegające na wykazaniu się określoną wiedzą lub umiejętnościami. Warto pomyśleć o wprowadzeniu określonych kryteriów przy wyborze zwycięzców, nawet gdyby miałyby być one mocno uznaniowe.
Przykładowo, jaki konkurs może przeprowadzić kino:
Konkurs! Mamy dla Was 2 podwójne wejściówki do kina na dowolnie wybrany z repertuaru film. Warunkiem wzięcia udziału w konkursie jest napisanie w komentarzu pod tym postem mikro-recenzji (max. 200 znaków) ostatnio obejrzanego przez Was filmu. Komisyjnie wybierzemy dwie najbardziej oryginalne mikro-recenzje i ogłosimy zwycięzców na naszym fan page’u. Macie czas do jutra (20.01) do godziny 19.00)!
Czym jest loteria?
Loterie promocyjne są zupełnie odrębnym rodzajem akcji promocyjnej, który został uregulowany w sposób szczegółowy w ustawie z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych. Są to „gry o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku, a warunki gry określa regulamin”. Zgodnie z ustawą o grach hazardowych, w szczególności art. 2 ust. 1 pkt 10, loteria promocyjna to gra losowa, w której uczestniczy się przez nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze i tym samym nieodpłatnie uczestniczy w loterii, a podmiot urządzający loterię oferuje wygrane pieniężne lub rzeczowe (nawet symboliczne).
Zezwolenia na urządzanie loterii promocyjnej udziela dyrektor izby celnej. Charakterystyczną cechą gier losowych, a więc i loterii, jest to, że o przydziale nagród decyduje przypadek a dla kwalifikacji akcji promocyjnej jako loterii nie ma żadnego znaczenia nazwa nadana jej przez organizatora. Jeśli więc chce się uniknąć uznania „konkursu z nagrodami” za loterię, należy wystrzegać się stosowania jakichkolwiek elementów losowości (nie wystarczy samo nazwanie akcji „konkursem”).
Kiedy konkurs przestaje być konkursem?
Zdarzyć się może, że pewne elementy, wprowadzone nawet w sposób niezamierzony, mogą sprawić, że konkurs promocyjny przestanie być konkursem, a stanie się loterią promocyjną i może podlegać badaniu przez organy celne. W praktyce oznacza to, że każdy element losowości wprowadzony do konkursu będzie czynił z niego loterię. Przykładowo więc “konkurs” polegający na losowaniu wśród osób, które polubiły fan page jej organizatora nie jest de facto konkursem, tylko loterią promocyjną ze względu na losową metodę wyłaniania zwycięzców.
Organizacja loterii promocyjnej bez uzyskania odpowiedniego zezwolenia oraz z naruszeniem innych wymogów ustawy, może pociągać za sobą szereg negatywnych konsekwencji zarówno dla organizatora, jak i dla uczestników takiego „konkursu”, z odpowiedzialnością karnoskarbową włącznie. Przyjrzyjmy się odpowiedzialności karnej organizatora i uczestnika loterii promocyjnej. Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych w art. 89 przewiduje kary pieniężne zarówno dla organizatora, jak i uczestnika loterii promocyjnej, organizowanej bez zezwolenia. Organem właściwym jest tutaj naczelnik urzędu celnego, który w drodze decyzji, wymierza karę w wysokości 100% przychodu uzyskanego z urządzanej gry odnośnie urządzającego gry hazardowe bez koncesji lub zezwolenia oraz 100% uzyskanej nagrody wobec uczestnika w grze bez koncesji lub zezwolenia.
Natomiast art. 107. § 1. Kodeksu karnego skarbowego stanowi, że “Kto wbrew przepisom ustawy lub warunkom zezwolenia urządza lub prowadzi grę losową, grę na automacie, grę na automacie o niskich wygranych lub zakład wzajemny,podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 3, albo obu tym karom łącznie”.
Przykładowo, jak to może wyglądać przy organizacji losowania przez filharmonię:
Konkurs! Mamy dla Państwa 5 biletów (o wartości 50 zł każdy) na zbliżający się koncert muzyki filmowej. Warunkiem wzięcia udziału w konkursie jest polubienie tego postu na naszym wallu. W dniu jutrzejszym (21.01) o godzinie 18.00 wylosujemy 5 zwycięzców wśród wszystkich osób, które polubią ten post.
W takiej sytuacji jest to nie konkurs a loteria, która jak już wiadomo, klasyfikowana jest jako gra hazardowa. W sytuacji przeprowadzenia takiej loterii bez uzyskania wymaganego zezwolenia od właściwej miejscowo izby celnej, organizatorowi grozi “kara grzywny do 720 stawek dziennych albo kara pozbawienia wolności do lat 3, albo obie te kary łącznie” plus kara w wysokości 100 % przychodu uzyskanego z urządzanej gry (jeśli taki istnieje). Uczestnikowi loterii, który wygrał bilet, grozi kara zwrotu 100% uzyskanej nagrody. Na podkreślenie zasługuje fakt, że uczestnicy takich loterii nigdy nie są anonimowi, co tylko ułatwia izbom celnym namierzenie takich przypadków. Warto zatem uważać na to, w jakiego typu konkursach bierze się udział!
3 zasady organizowania konkursu na Facebooku tak, by nie został uznany za loterię
Zdarzyć się może, że pewne elementy, wprowadzone nawet w sposób niezamierzony, mogą sprawić, że konkurs promocyjny przestanie być konkursem, a stanie się loterią promocyjną i może podlegać badaniu przez organy celne. O czym zatem należy pamiętać?
1) NIE LOSUJ – nie organizuj konkursów, w których zwycięzca zostanie wyłoniony w drodze losowania. Umieść w regulaminie zapis, mówiący o sposobie wyboru najlepszego zgłoszenia, np. przez jury.
2) WYZNACZ KONKRETNE ZADANIE – ważnym jest, by uczestnicy wykazali się konkretną wiedzą lub umiejętnościami. Jeżeli nie spełnisz tego wymogu, proponując zaledwie banalne zadanie, wówczas twój konkurs może zostać uznany za pozorowany i mający na celu ukrycie rzeczywistego charakteru wydarzenia. W zależności od konstrukcji promocji i jej kontekstu taki „konkurs” mógłby zostać uznany za formę sprzedaży premiowej lub za loterię promocyjną.
3) UNIKAJ WSZELKIEJ LOSOWOŚCI – sam fakt, że na ostatecznym etapie konkursu nie losujesz zwycięzców nie oznacza jeszcze, że nie dopuściłeś się organizacji loterii. Wystarczy bowiem jakikolwiek element losowości, na jakimkolwiek etapie konkursu żeby stanowił on loterię promocyjną w świetle ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.
Autor artykułu:
Dominik Sobolewski – aplikant adwokacki w Kancelarii Adwokackiej Lassota i Partnerzy.