X

Zapisz się na darmowy newsletter SOCIALPRESS

Dlaczego warto się zapisać
Nasz newsletter subskrybuje już 15 000 osób!

VR w terapii bólu – wywiad z Marcinem Czubem

Jak skutecznie wykorzystywać VR w terapii bólu? Jakie aspekty pozytywnie wpływają na efektywność tej metody? Czy jest to daleka przyszłość polskiej służby zdrowia? Na te i inne pytania odpowiedział Marcin Czub, kierownik projektu badawczego VR4Health.

VR w terapii bólu – wywiad z Marcinem Czubemfot. Facebook/ European VR Congress

reklama


Marcin Czub jest adiunktem w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Prowadzi także wykłady na Uniwersytecie w Bergen w Norwegii. Od 10 lat zajmuje się badaniem zastosowań VR w psychologii, a od 2012 kieruje projektem badawczym VR4Health, prowadząc badania nad zastosowaniem wirtualnej rzeczywistości w kontekście terapii bólu. Ponadto jest laureatem nagrody Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej dotyczącej projektu edukacji psychologicznej przy użyciu VR.

MONIKA SZCZUROWSKA: Czy wykorzystanie VR terapii bólu jest popularną w Polsce metodą?

MARCIN CZUB: Badania nad wykorzystaniem VR w terapii bólu są prowadzone na świecie od kilkunastu lat, od końca lat 90. Mamy już kilkaset publikacji dokumentujących skuteczność tego narzędzia, a mimo to wciąż nie jest to popularną metodą. Metoda ta działa bardzo dobrze, to są redukcje bólu rzędu kilkudziesięciu procent. Zwykle osoby odczuwają ból około 60 -55 procent mniejszy w porównaniu z grupą kontrolną, w różnych warunkach klinicznych. Mimo tych danych, wielu lat pracy oraz mimo tego, że sprzęt jest w miarę niedrogi, to metoda ta wciąż nie jest powszechna. My stosujemy te rozwiązania we Wrocławiu, ale tylko w ramach projektów badawczych, na Nefrologii podczas pobierania krwi u dzieci. Metoda ta działa bardzo dobrze, ale wciąż są to prace badawcze. Kojarzę kilka projektów na świecie, związanych z komercjalizacją tej technologii, niestety nie mam danych, na ile jest to powszechne. Wydaje mi się jednak, że powszechność stosowania jest zadziwiająco niska, jak na skuteczność tego narzędzia.

W jaki sposób wykorzystywać w takim razie VR w terapii bólu?

Mechanizm działania jest bardzo prosty. Polega na intensywnym odwracaniu uwagi od bólu poprzez jak najpełnejsze, całościowe zaangażowanie uwagi człowieka w inne środowisko. Tutaj widać przewagę VR-u wobec innych metod. Odwracanie uwagi jest już bardzo dobrze przebadaną, prostą metodą redukcji bólu, ponieważ nasze doświadczenie bólu jest realizowane w mózgu i to nie jest jedynie to, co dopływa z nerwami z ciała, ale jest to dużo bardziej skomplikowany proces, który ma miejsce w ośrodkowym układzie nerwowym. Różne inne czynniki, w tym również psychologiczne mają wpływ na to, jak silny jest ból, który czujemy. A także, w dużej mierze chodzi o ilość uwagi, jaką poświęcamy temu bólowi. Wszystko to, co wiemy z psychologii na temat uwagi, może pomóc nam zaprojektować gry VR’ owe, które będą tą uwagę odciągały silniej. Praca moja i mojego zespołu od kilku lat polega na tym, że zestawiamy ze sobą różne gry VR-owe, które sami tworzymy, różniące się jednym, wybranym parametrem i patrzymy, czy skutecznie odwracają uwagę. W ten sposób szukamy możliwości ulepszenia tego narzędzia jakim jest VR. Drugą sprawą jest ból przewlekły, gdzie należy szukać innych sposobów, ponieważ odwracanie uwagi nie sprawdza się w tym wypadku, a wręcz może być szkodliwe. W przypadkach bólu chronicznego, działania te na chwilę mogą pomóc, ale mogą zaszkodzić z perspektywy dłuższego czasu. Należy więc w tym przypadku szukać metod związanych raczej ze zmianą komfortu życia tych osób, podejścia do bólu, poczucia kontroli nad bólem, a nie samej ucieczki od bólu.

Jakie są mechanizmy oddziaływania na ból?

Zdecydowana większość publikacji dotyczy mechanizmu odwracania uwagi, pozostałe prace to niedawno prowadzone badania związane z wywołaniem poczucia kontroli nad bólem. W tym wypadku w wirtualnej rzeczywistości tworzy się obiekt, który ma reprezentować ból, a osoba na przykład z czujnikami oddechowymi, relaksuje się i wtedy ten obiekt przekształca się w reprezentację ulgi. Jeśli osoba akurat jest podatna na tę metodę, to są to wstępne wyniki, wskazujące na to, że być może ta metoda sprawi, że ta osoba będzie w stanie kontrolować ten ból, w wyniku czego stanie się on mniej intensywny.

Jakie aspekty sprzyjają efektywności tych działań?

Z naszych badań wynika, że poziom dostępnych interakcji, możliwości angażowania się, wyborów, działania w tej wirtualnej przestrzeni jest o wiele lepsze niż pasywne uczestnictwo. Gra, której użytkownik ma jakieś zadania i bierze w nich czynny udział, będzie lepiej działania niż na przykład wykorzystanie w tym celu nagrań 360. Znaczenie ma również sposób sterowania. Jakiś czas temu przeprowadzaliśmy eksperyment, w którym wykorzystywaliśmy tę samą grę, z tą różnica, że w jednym wariancie osoby sterowały myszką, a w drugim ruchem ręką, można było zaobserwować dużą różnicę w skuteczności tej metody. Jednak oczywiście ruch ręką nie we wszystkim przypadkach jest możliwy. Pomimo prawie 20 lat badań, autorzy wciąż w ostatnich publikacjach piszą, że należy zestawiać ze sobą różne wirtualne środowiska, aby zaobserwować które z ich aspektów są istotne dla redukcji bólu. Są to jednak wciąż trudne badania, ponieważ łatwo pokazać, że wirtualna rzeczywistość działa bardzo dobrze, jednak trudniej pokazać, co dokładnie w niej działa.

Marcin CzubMarcin Czub

Adiunkt w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz wykładowca na Uniwersytecie w Bergen w Norwegii. Kieruje projektem badawczym VR4Health, który bada zastosowanie wirtualnej rzeczywistości w kontekście terapii bólu.

Wywiad został zrealizowany podczas European VR Congress, którego patronem medialnym był portal SOCIALPRESS.

Reklama

Newsletter

Bądź na bieżąco!
Zapisz się na bezpłatny newsletter.

free newsletter templates powered by FreshMail